ประวัติ
“… ม้ง มีตำนานกำเนิดของเผ่าตนว่า บรรพบุรุษของม้งเคยอาศัยอยู่ตามริมแม่น้ำเหลืองราว 2,500 ปี ก่อนคริสตกาล เพราะเหตุที่คนจีนต้องการขยายอาณาจักร จึงรุกรานม้ง จนทำให้ม้งและคนจีนเป็นศัตรูกันมาตลอด ตั้งแต่ม้งถูกจีนรุกราน ก็ผลัดกันแพ้ ผลัดกันชนะมาตลอด การพ่ายแพ้ครั้งสุดท้าย ม้งได้ถอยร่นลงมาเรื่อยๆ ทั้งยังถูกบังคับให้ยอมรับวัฒนธรรมของจีนเข้ามาในประเพณีของตนด้วย”
“หลักฐานการสู้รบต่อต้านอย่างดุเดือดของพวกม้ง คือ การต่อสู้ที่เมอง “ฟังหยุ่น” ใน พ.ศ. 2009 การต่อสู้ใน “ไกวเจา”พ.ศ. 2276 – 2278 หลังสุดระหว่าง พ.ศ. 2398 – 2424 ชาวม้งได้พยายามต่อสู้อย่างหมดหวังในการที่จะกอบกู้เอกราชทางการเมืองของตนเอง”
“ในระหว่างพุทธศตวรรษที่ 23 และ 24 ชาวม้งได้มุ่งอพยพลงมาทางใต้เข้าสู่ตังเกี๋ย และประเทศญวน ถึงกระนั้นก็ตามยังมีประชากรชาวม้งสี่ล้านคนอยู่ในประเทศจีนเมื่อ พ.ศ. 2526 และเมื่อชาวม้งได้อพยพเข้ามาสู่ประเทศไทยเมื่อประมาณ50 ปีที่ผ่านมานี่เอง ส่วนใหญ่อพยพมาจากประเทศลาว และมีอีกส่วนหนึ่งอพยพมาจากประเทศพม่า และมีม้งอีกจำนวนหนึ่งอาศัยอยู่ในประเทศไทยตราบจนทุกวันนี้”